معنای مزاج پایه در طب اسلامی با طب سنتی متفاوت است. مزاج پایه به معنای مزاج غالب است. مثلا تا پانزده سالگی نوعا مردم در غلبه خون هستند از پانزده تا چهل سالگی در سلطه صفرا خواهند بود به همین جهت این سال‌ها سال‌های نیرومندی است چون صفرا تند و تیز است بدن در این سال‌ها در بالاترین حالت قدرت وتوان است.
اما ازچهل سالگی یا پنجاه سالگی تا شصت سالگی اکثر مردم درغلبه سودا هستند. حالت سنگینی و وقار دارند. اهل شتاب نیستند اهل سفارش کردن هستند چون سودا سبب حکمت و سنگینی و وقار و تدبر و موعظه می‌شود. از شصت سالگی به بعد انسان در سلطه بلغم است. این مزاج پایه است.
اما معنای مزاج پایه در طب سنتی فرق می‌کند شخص نگاه می‌کند و می‌گوید مزاج پایه او سودا است اما الان صفرا دارد. اینطور نیست بلکه مزاج مزاج فعلی است و مقتضای سن است.
پایه در روایات به معنای این است که اغلب مردم این چنینی‌اند. عرض ما این است که طب سنتی روی حساب سن مزاج پایه را مطرح نمی‌کند بلکه روحساب تشخیص می‌گوید. تقسیماتی که ما برای مزاج پایه می‌گوییم بنابر سن است اما در طب سنتی چنین نیست.
